Szczeliny w parkiecie.

Dlaczego zimą powstaja w parkiecie szczeliny?

Wszyscy parkieciarze znają powtarzające się, co roku w okresie grzewczym zapytania klientów dotyczące pojawiających się pęknięć, szczelin i rozszczepień. Nie łatwo przychodzi uspokoić klientów i wyjaśnić, że mają do czynienia z typowym dla naturalnego materiału, jakim jest drewno, pro­cesem pęcznienia i kurczenia się. W ostatnim czasie problematyka ta staje się coraz bardziej widoczna w publikacjach prasowych i programach telewizyjnych, skupiających się na krańcowych przypadkach złego wykonawstwa prac rzemieślniczych. Prowadzi to do nadwrażliwości i nieufności klientów, przekonanych, że na każdym kroku są oszukiwani przez rzemieślnika. W tym przypadku należy dziwić się takiemu zachowaniu klientów, ponieważ wiele mówi i pisze się o biologicznych materiałach budowlanych i wyrobach z materiałów naturalnych oraz zdrowym życiu, choć oczywiście użytkownik nie jest w stanie całkowicie pojąć tego charakterystycznego dla drewna procesu.

Parkieciarz stara się w tym momencie wyjaśnić, że drewno, jako materiał higroskopijny, stara się dopasować do panującego w pomieszczeniu klimatu, przez co zmienia się jego wilgotność i objętość. W tym momencie dochodzi do głosu nie tylko wspomniana wyżej nieufność, lecz także brak zrozumienia. Aby ułatwić rozmowę z klientami w takich sytuacjach chcemy przypom­nieć niektóre argumenty, którymi można się w łatwiejszy sposób przy­bliżyć zleceniodawcy (klientowi / użytkownikowi) konieczne zrozumienie dla pięknego materiału, jakim jest drewno.

Wilgotność dostarczanego drewna odpowiada klimatowi pomieszczenia od 20 do 22% i od 50 do 60% względnej wilgotności powietrza.

Wspomniany wyżej klimat powinien być osiągnięty na przestrzeni roku; w lecie będzie on jednak przekroczony, a w zimie, w wyniku stosowania powszechnych dzisiaj rodzajów ogrzewania, niższy. Stosownie do tego nieuniknione stają się zmiany zachodzące w naturalnym produkcie drewnie; w lecie parkiet będzie, odpowiednio do zmieniających się warunków, nieznacznie pęczniał, natomiast w zimie równie nieznacznie się kurczył.

Powyższe zasady znane są od stuleci, a parkieciarze zwracają na nie i powiązane z nimi szczegóły uwagę przy każdej nadarzającej się okazji, jednak staje się to coraz mniej zrozumiałe w wyniku porównań do sztucznych materiałów.

Parkiet jest w zasadniczy sposób zależny od panujących warunków klimatycznych. Zakłócenie równowagi klimatu pomieszczenia, szczegó1nie poprzez zmiany względnej wilgotności powietrza, wpływa z jednej strony negatywnie, a jednocześnie pozytywnie na ułożone drewniane podłogi. Oznacza to, ze w lecie przy względnej wilgotności powietrza 75% i temperaturze 20oC wilgotność drewna wyniesie 14,5%, podczas, gdy w zimie, przy sztucznym ogrzewaniu pomieszczeń, względna wilgotność powietrza obniży się do 45% przy tej samej tem­peraturze 20oC, co w efekcie da wilgotność drewna na poziomie 8,4%.

Możliwe jest również, że w pomieszczeniach ogrzewanych, bez względu, czy jest to ogrzewanie tradycyjne, czy podłogowe, osiągnie tylko 34%, tak, że wilgotność drewna wyniesie wtedy jedynie 6,8%. W takich przypadkach bezwzględnie dochodzi do powstawania szczelin.

Podobnie wygląda to również w przypadku podłóg lakierowanych, ponieważ warstwy lakieru nie zapobiegają wymianie wilgoci pomiędzy drewnem, a powietrzem w pomieszczeniu, mogą ją jedynie nieco opóźnić. Inaczej mówiąc: lakierowanie nie jest w stanie zlikwidować efektów higroskopijności drewna.

W wyniku materiałowo uwarunkowanego pęcznienia i kurczenia drewna powstają niewielkie i najmniejsze szczeliny również w powłoce lakieru. Właśnie fakt pojawienia się szczelin na powierzchni lakieru jest uznawany przez klientów za katastrofę, ze względu na to, że jak twierdzą woda, a także brud będą teraz mogły wnikać w podłogę, chociaż zadanie lakieru nie polega na uczynieniu podłogi wodoodporną, a służy głównie utrzymaniu wartości powierzchni parkietu i zna­cznemu ułatwieniu konserwacji.

Pierwszym wnioskiem niniejszych rozważań jest, że jeżeli klimat pomieszczenia w ciągu roku nie będzie wyrównywany, parkiet podlegał będzie naprężeniom wynikającym z pęcznienia, natomiast w końcowej fazie okresu grzewczego uwidocznią się mniejsze lub większe szczeliny. Zanikające po okresie grzewczym niewielkie fugi (nazywane często błędnie przez klientów „rysami”) można w prosty sposób zlikwidować również w okresie grzewczym, nawilżając dodatkowo powietrze w pomieszczeniu. Nawilżanie w żaden sposób nie szkodzi parkietowi, czy innym podłogom drewnianym, ponie­waż występujące w czasie pęcznienia i kurczenia drewna naprężenia są przejmowane przez warstwę kleju i powierzchnię podłoża i zgodnie z doświad­czeniem i praktyką bez szkód redu­kowane.

W wypadku, gdy nie przeprowadza się dodatkowego nawilżania pomieszczeń, co wydaje się co najmniej niezrozumiałe, bo niewielkim nakładem można utrzymać wilgotność powietrza w granicach 55%, następuje mocniejsze wysychanie drewna. Godne polecenia są nawilżacze pomieszczeń z wbudowanym higrostatem (regula­torem wilgotności). Najlepiej przyjęły się parowniki, które jednak również muszą być oczyszczane. Pozostałą wodę należy wylewać, całe urządzenie powinno być co dwa tygodnie oczyszczane, a wkłady wymieniać co cztery do ośmiu tygodni.

Należy zwrócić uwagę również na fakt, ze również higiena powietrza i zachowanie dobrego samopoczucia wy­magają opisanych środków. Tak też należy rozumieć wskazówkę zawartą w instrukcji konserwacji parkietu: „stała wilgotność powietrza jest korzystna dla dobrego samopoczucia ludzi, jak i stanu parkietu”.

Zbiorniki zawieszane na grzejnikach, i tak często pozostające puste, nie wystarczają, aby zapewnić stałą wilgotność powietrza w pomieszczeniu; są one za małe w stosunku do potrzeb. Ich pojemność użytkowa wynosi ćwierć, najwyżej pół litra wody, tak że powierzchnia odparowania jest mini­malna. Aby w pokoju o powierzchni 16 m2 i normalnej wysokości, z uwzględnieniem normalnego umeblowania, utrzymać względną wilgotność powietrza w granicach 45 do 50% potrzebne jest w ciągu 24 godzin 2 do 4 litrów wody. W dużym, umeblowanym pomieszczeniu o 25 m2 i 2,5 m wysokości zapotrzebowanie na wodę przy 20oC w ciągu 24 godzin wynosi 6 litrów. Z powyższego widać, że wyłącznie nawilżanie powietrza w pomieszczeniu można znacznie ogra­niczyć wysychanie drewna.

Utrzymywanie względnej wilgotności powietrza na stałym poziomie 55% jest godne polecenia, ponieważ ma następujące zalety:

  • Uniknięcie zbędnego i nadmiernego wysychania drewna
  • Zminimalizowanie procesu powstawania szczelin
  • Uniknięcie naprężeń skurczowych w warstwie kleju, a także ze względu na istniejące podłoża
  • Poprawa higieny powietrza

Mimo tych wskazówek nie będzie w przyszłości łatwo przybliżyć użytkownikowi informacji na temat specyfiki drewna. Parkieciarz jest zorientowany, na co powinien zwracać uwagę przy układaniu i obróbce parkietu, a mianowicie, że parkiet nie może zwiększyć wilgotności zarówno w transporcie, jak i w czasie składowania, jednak szczególnie istotne jest, aby nie przechowywać go na budowie.

Jeżeli założymy, jak wyżej opisane, ze parkiet ma w lecie wyższą, a w zimie, szczególnie przy ogrzewaniu podłogowym, obniżoną wilgotność, należy przyjąć średnią wartość w granicach 8%. ? 9 %

Z powyższego wypływa następna reguła o zasadniczym znaczeniu „drewno do celów budowlanych, szczególnie znajdujące zastosowanie we wnętrzach, powinno zarówno w czasie obróbki jak i w magazynie oraz przy układaniu wykazywać wilgotność, która odpowiadałaby średniej wilgotności rocznej przyjmowanej przez drewno w warunkach użytkowania”.

Nawiązując do tego należy pamiętać, ze wilgotność powietrza w północnej i w południowej części kraju na wolnym powietrzu jest zupełnie inna. I tak w północnej Polsce, na wybrzeżu mamy do czynienia ze stałą wilgotnością 80-90%, co powoduje w okresie, gdy pomieszczenia nie są ogrzewane, do wzrostu wilgotności drewna, a tym samym do znacznych obciążeń w warstwie kleju i na powierzchni jastrychu niż to ma miejsce w pozostałych częściach kraju.

Wszystkie omówione czynniki (klimat pomieszczeń, wilgotność drewna, systemy grzewcze) pozwalają stwierdzić, że szczeliny pomiędzy elementami parkietu są nie do uniknięcia.

Szczeliny o maksymalnej szerokości występują jednak tylko w wypadku braku nawilżania pomieszczeń. W takich przypadkach nie może być mowy o żadnej higienie powietrza, czy dobrym samopoczuciu mieszkańców.

Ogólne warunki gwarancji dla podłóg drewnianych.

  1. Podłoga drewniana może być użytkowana tylko w obuwiu nieniszczącym mechanicznie, bez piasku i ostrych krawędzi. Piasek działa jak papier ścierny. Lakier jest elementem eksploatacyjnym i jego trwałość zależy od prawidłowej pielęgnacji i sposobu użytkowania. W zależności od stopnia zużycia podlega on ciągłemu uzupełnianiu środkami pielęgnacyjnymi przez osoby utrzymujące czystość. Gwarancja nie obejmuje uszkodzeń mechanicznych
  2. Przed wejściami na parkiet powinny być umieszczone wycieraczki na całą szerokość korytarza w celu przechwytywania mokrego błota, brudu i piasku
  3. Usuwanie kurzu powinno być wykonywane lekko wilgotna ścierką z dodatkiem płynu pielęgnacyjnego. Podłogę należy sprzątać na sucho lub w miarę potrzeb na mokro nie używając dużej ilości wody, a tylko mocno wykręconą szmatę. Nie mogą pod żadnym warunkiem po sprzątaniu pozostawać mokre ślady. Wszelkie uszkodzenia bądź zaplamienia podłogi spowodowaniem wylaniem wody i innych płynów lub działaniem wilgoci nie stanowią podstaw reklamacji.
  4. Ze względu na dążenie drewna do równowagi higroskopijnej z otaczającym powietrzem wilgotność powietrza powinna być w przedziale 45-60%.a temperatura w przedziale 18-22 stopni C.W tym celu zimą można używać sztucznych nawilżaczy. Ze względu na brak możliwości kontroli klimatu przez nasza firmę, gwarancja obejmuje tylko użytkowanie drewna w granicach normy PN-EN 13 226,PN-EN 13 228. Przesuszenie lub zawilgocenie drewna wykraczające poza tę normę i naturalna praca drewna w granicach normy nie może być przedmiotem reklamacji.
  5. Wszystkie meble i urządzenia powinny być podklejone podkładkami filcowymi.
  6. Do foteli na rolkach należy stosować kółka miękkie tzw. rolki gumowe i biurowe przeźroczyste maty podkładowe ROLL-STOP.
  7. Pielegnacje lakieru, pod rygorem utraty gwarancji, należy przeprowadzać tylko środkami wskazanymi przez wykonawcę czy producenta. Nie wolno stosować typowych past lub środków pielęgnacyjnych na bazie silikonu.
  8. Zaleca się przynajmniej raz na 6-miesięcy przeprowadzić pielęgnację maszyną do polerowania parkietu.
  9. Nigdy nie należy przykrywać parkietu folia lub materiałem nie przepuszczalnymi dla powietrza. Najlepiej stosować tekturę lub karton.
  10. Nie wolno pozostawić pomieszczenia bez systematycznego wietrzenia.
  11. Drewno jako materiał naturalny może ulegać zmianom kolorystycznym, pod wpływem promieni UV może jaśnieć lub ciemnieć.

Nieprzestrzeganie powyższych zaleceń powoduje utratę gwarancji na materiał i usługę .